弟子规

弟子规

关于弟子规

《弟子规》全文共有360句、1080个字。三字一句,两句一韵,和仄押韵,朗朗上口;全篇先为【总叙】,然后分为【入则孝】、【出则弟】、【谨】、【信】、【泛爱众】、【亲仁】和【余力学文】七个部分。

《弟子规》(原名《训蒙文》)是中国传统的启蒙教材之一,作者是清朝康熙年间的秀才李毓秀。后经贾存仁修订改编而成为弟子规。其内容采用《论语》“学而篇”第六条“弟子入则孝,出则弟,谨而信,泛爱众,而亲仁,行有余力,则以学文。”的文义,列述弟子在家、出外、待人、接物与学习上应该恪守的守则规范。

《弟子规》集孔孟等圣贤的道德教育之大成,提传统道德教育著作之纲领,是接受伦理道德教育、养成有德有才之人的最佳读物。

弟子规作者

《弟子规》的作者,李毓秀(1647年—1729年),字子潜,号采三,清初学者、教育家,祖籍辽宁铁岭,出生于山东潍县(即潍坊市寒亭区),青年时,去了山西,直至去世。他精研《大学》、《中庸》,创办敦复斋讲学,被人尊称为李夫子。主要作品有《弟子规》、《宝典传》等。

zǒng xù
总叙
dì zǐ guīshèng rén xùnshǒu xiào tìcì jǐn xìn
弟子规圣人训首孝弟次谨信
fàn ài zhòngér qīn rényǒu yú lìzé xué wén
泛爱众而亲仁有余力则学文
rù zé xiào
入则孝
fù mǔ hūyìng wù huǎnfù mǔ mìngxíng wù lǎn
父母呼应勿缓父母命行勿懒
fù mǔ jiàoxū jìng tīngfù mǔ zéxū shùn chéng
父母教须敬听父母责须顺承
dōng zé wēnxià zé jìngchén zé xǐnghūn zé dìng
冬则温夏则凊晨则省昏则定
chū bì gàofǎn bì miànjū yǒu chángyè wú biàn
出必告反必面居有常业无变
shì suī xiǎowù shàn wéigǒu shàn wéizǐ dào kuī
事虽小勿擅为苟擅为子道亏
wù suī xiǎowù sī cánggǒu sī cángqīn xīn shāng
物虽小勿私藏苟私藏亲心伤
qīn suǒ hàolì wèi jùqīn suǒ wùjǐn wèi qù
亲所好力为具亲所恶谨为去
shēn yǒu shāngyí qīn yōudé yǒu shāngyí qīn xiū
身有伤贻亲忧德有伤贻亲羞
qīn ài wǒxiào hé nánqīn zēng wǒxiào fāng xián
亲爱我孝何难亲憎我孝方贤
qīn yǒu guòjiàn shǐ gēngyí wú sèróu wú shēng
亲有过谏使更怡吾色柔吾声
jiàn bú rùyuè fù jiànhào qì suítà wú yuàn
谏不入悦复谏号泣随挞无怨
qīn yǒu jíyào xiān chángzhòu yè shìbù lí chuáng
亲有疾药先尝昼夜侍不离床
sāng sān niáncháng bēi yèjū chù biànjiǔ ròu jué
丧三年常悲咽居处变酒肉绝
sāng jìn lǐjì jìn chéngshì sǐ zhěrú shì shēng
丧尽礼祭尽诚事死者如事生
chū zé tì
出则弟
xiōng dào yǒudì dào gōngxiōng dì mùxiào zài zhōng
兄道友弟道恭兄弟睦孝在中
cái wù qīngyuàn hé shēngyán yǔ rěnfèn zì mǐn
财物轻怨何生言语忍忿自泯
huò yǐn shíhuò zuò zǒuzhǎng zhě xiānyòu zhě hòu
或饮食或坐走长者先幼者后
zhǎng hū rénjí dài jiàorén bù zàijǐ jí dào
长呼人即代叫人不在已即到
chēng zūn zhǎngwù hū míngduì zūn zhǎngwù xiàn néng
称尊长勿呼名对尊长勿见能
lù yù zhǎngjí qū yīzhǎng wú yántuì gōng lì
路遇长疾趋揖长无言退恭立
qí xià mǎchéng xià jūguò yóu dàibǎi bù yú
骑下马乘下车过犹待百步余
zhǎng zhě lìyòu wù zuòzhǎng zhě zuòmìng nǎi zuò
长者立幼勿坐长者坐命乃坐
zūn zhǎng qiánshēng yào dīdī bù wénquè fēi yí
尊长前声要低低不闻却非宜
jìn bì qūtuì bì chíwèn qǐ duìshì wù yí
进必趋退必迟问起对视勿移
shì zhū fùrú shì fùshì zhū xiōngrú shì xiōng
事诸父如事父事诸兄如事兄
jǐn
zhāo qǐ zǎoyè mián chílǎo yì zhìxī cǐ shí
朝起早夜眠迟老易至惜此时
chén bì guànjiān shù kǒubiàn niào huízhé jìng shǒu
晨必盥兼漱口便溺回辄净手
guān bì zhèngniǔ bì jiéwà yǔ lǚjù jǐn qiè
冠必正纽必结袜与履俱紧切
zhì guān fúyǒu dìng wèiwù luàn dùnzhì wū huì
置冠服有定位勿乱顿致污秽
yī guì jiébú guì huáshàng xún fènxià chèn jiā
衣贵洁不贵华上循分下称家
duì yǐn shíwù jiǎn zéshí shì kěwù guò zé
对饮食勿拣择食适可勿过则
nián fāng shàowù yǐn jiǔyǐn jiǔ zuìzuì wéi chǒu
年方少勿饮酒饮酒醉最为丑
bù cōng rónglì duān zhèngyī shēn yuánbài gōng jìng
步从容立端正揖深圆拜恭敬
wù jiàn yùwù bì yǐwù jī jùwù yáo bì
勿践阈勿跛倚勿箕踞勿摇髀
huǎn jiē liánwù yǒu shēngkuān zhuǎn wānwù chù léng
缓揭帘勿有声宽转弯勿触棱
zhí xū qìrú zhí yíngrù xū shìrú yǒu rén
执虚器如执盈入虚室如有人
shì wù mángmáng duō cuòwù wèi nánwù qīng lüè
事勿忙忙多错勿畏难勿轻略
dòu nào chǎngjué wù jìnxié pì shìjué wù wèn
斗闹场绝勿近邪僻事绝勿问
jiāng rù ménwèn shú cúnjiāng shàng tángshēng bì yáng
将入门问孰存将上堂声必扬
rén wèn shuíduì yǐ míngwú yǔ wǒbù fēn míng
人问谁对以名吾与我不分明
yòng rén wùxū míng qiútǎng bù wènjí wéi tōu
用人物须明求倘不问即为偷
jiè rén wùjí shí huánhòu yǒu jíjiè bù nán
借人物及时还后有急借不难
xìn
fán chū yánxìn wéi xiānzhà yǔ wàngxī kě yān
凡出言信为先诈与妄奚可焉
huà shuō duōbù rú shǎowéi qí shìwù nìng qiǎo
话说多不如少惟其是勿佞巧
jiān qiǎo yǔhuì wū císhì jǐng qìqiè jiè zhī
奸巧语秽污词市井气切戒之
jiàn wèi zhēnwù qīng yánzhī wèi dìwù qīng chuán
见未真勿轻言知未的勿轻传
shì fēi yíwù qīng nuògǒu qīng nuòjìn tuì cuò
事非宜勿轻诺苟轻诺进退错
fán dào zìzhòng qiě shūwù jí jíwù mó hū
凡道字重且舒勿急疾勿模糊
bǐ shuō chángcǐ shuō duǎnbù guān jǐmò xián guǎn
彼说长此说短不关己莫闲管
jiàn rén shànjí sī qízòng qù yuǎnyǐ jiàn jī
见人善即思齐纵去远以渐跻
jiàn rén èjí nèi xǐngyǒu zé gǎiwú jiā jǐng
见人恶即内省有则改无加警
wéi dé xuéwéi cái yìbù rú réndāng zì lì
唯德学唯才艺不如人当自砺
ruò yī fúruò yǐn shíbù rú rénwù shēng qī
若衣服若饮食不如人勿生戚
wén guò nùwén yù lèsǔn yǒu láiyì yǒu què
闻过怒闻誉乐损友来益友却
wén yù kǒngwén guò xīnzhí liàng shìjiàn xiāng qīn
闻誉恐闻过欣直谅士渐相亲
wú xīn fēimíng wéi cuòyǒu xīn fēimíng wéi è
无心非名为错有心非名为恶
guò néng gǎiguī yú wútǎng yǎn shìzēng yì gū
过能改归于无倘掩饰增一辜
fàn ài zhòng
泛爱众
fán shì rénjiē xū àitiān tóng fùdì tóng zài
凡是人皆须爱天同覆地同载
xìng gāo zhěmíng zì gāorén suǒ zhòngfēi mào gāo
行高者名自高人所重非貌高
cái dà zhěwàng zì dàrén suǒ fúfēi yán dà
才大者望自大人所服非言大
yǐ yǒu néngwù zì sīrén suǒ néngwù qīng zī
己有能勿自私人所能勿轻訾
wù chǎn fùwù jiāo pínwù yàn gùwù xǐ xīn
勿谄富勿骄贫勿厌故勿喜新
rén bù xiánwù shì jiǎorén bù ānwù huà rǎo
人不闲勿事搅人不安勿话扰
rén yǒu duǎnqiè mò jiērén yǒu sīqiè mò shuō
人有短切莫揭人有私切莫说
dào rén shànjí shì shànrén zhī zhīyù sī miǎn
道人善即是善人知之愈思勉
yáng rén èjì shì èjí zhī shènhuò qiě zuò
扬人恶即是恶疾之甚祸且作
shàn xiāng quàndé jiē jiànguò bù guīdào liǎng kuī
善相劝德皆建过不规道两亏
fán qǔ yǔguì fēn xiǎoyǔ yí duōqǔ yí shǎo
凡取与贵分晓与宜多取宜少
jiāng jiā rénxiān wèn jǐjǐ bú yùjí sù yǐ
将加人先问己己不欲即速已
ēn yù bàoyuàn yù wàngbào yuàn duǎnbào ēn cháng
恩欲报怨欲忘抱怨短报恩长
dài bì púshēn guì duānsuī guì duāncí ér kuān
待婢仆身贵端虽贵端慈而宽
shì fú rénxīn bù ránlǐ fú rénfāng wú yán
势服人心不然理服人方无言
qīn rén
亲仁
tóng shì rénlèi bù qíliú sú zhòngrén zhě xī
同是人类不齐流俗众仁者希
guǒ rén zhěrén duō wèiyán bú huìsè bú mèi
果仁者人多畏言不讳色不媚
néng qīn rénwú xiàn hǎodé rì jìnguò rì shǎo
能亲仁无限好德日进过日少
bù qīn rénwú xiàn hàixiǎo rén jìnbǎi shì huài
不亲仁无限害小人进百事坏
yú lì xué wén
余力学文
bú lì xíngdàn xué wénzhǎng fú huáchéng hé rén
不力行但学文长浮华成何人
dàn lì xíngbù xué wénrèn jǐ jiànmèi lǐ zhēn
但力行不学文任己见昧理真
dú shū fǎyǒu sān dàoxīn yǎn kǒuxìn jiē yào
读书法有三到心眼口信皆要
fāng dú cǐwù mù bǐcǐ wèi zhōngbǐ wù qǐ
方读此勿慕彼此未终彼勿起
kuān wéi xiànjǐn yòng gōnggōng fū dàozhì sè tōng
宽为限紧用功工夫到滞塞通
xīn yǒu yísuí zhá jìjiù rén wènqiú què yì
心有疑随札记就人问求确义
fáng shì qīngqiáng bì jìngjī àn jiébǐ yàn zhèng
房室清墙壁净几案洁笔砚正
mò mó piānxīn bù duānzì bú jìngxīn xiān bìng
墨磨偏心不端字不敬心先病
liè diǎn jíyǒu dìng chùdú kàn bìhuán yuán chù
列典籍有定处读看毕还原处
suī yǒu jíjuàn shù qíyǒu quē huàijiù bǔ zhī
虽有急卷束齐有缺坏就补之
fēi shèng shūbǐng wù shìbì cōng mínghuài xīn zhì
非圣书屏勿视敝聪明坏心志
wù zì bàowù zì qìshèng yǔ xiánkě xún zhì
勿自暴勿自弃圣与贤可驯致

部分读音注释:

「首孝弟 次谨信」:「弟」读音tì,通「悌」;
「出必告 反必面」:「告」读音ɡù为古音,今音ɡào;
「对尊长 勿见能」:「见」读音xiàn,通「现」;
「骑下马 乘下车」:「车」读音jū为古音,今音chē;
「老易至 惜此时」:「惜」读音xī,另有读音xí;
「便溺回 辄净手」:「溺」读音niào,通「尿」,指小便;
「上循分 下称家」:「分」读音fèn,指身份;「称」读音chèn,意为相称;
「勿践阈 勿跛倚 勿箕踞 勿摇髀」:「阈」读音yù第四声,意为门槛;「跛倚」读音bǒ yǐ,「跛」是指一只脚斜站着;「跛倚」是指身子歪曲斜倚;「箕踞」读音jī jù,是指坐着时双脚展开像簸箕或是虎踞的样子;「摇髀」,是指抖腿或摇臀,「髀」读音bì,指大腿;
「人问谁 对以名」:「谁」读音shuí,另有读音shéi;
「知未的 勿轻传」:「的」读音dì第四声,意为真实、确实;
「勿急疾 勿模糊」:「糊」hū ,另有读音hú、hu;
「纵去远 以渐跻」:「跻」读音jī,意为上升;
「行高者 名自高」:「行」读音为xìnɡ第四声,意为德行;
「人所能 勿轻訾」:「訾」读音为zī第一声,意为口毁;
「非圣书 屏勿视」:「屏」读音bǐnɡ,通「摒」,意为放弃,除去;
「圣与贤 可驯致」:「驯」读音xún第二声,意为逐渐。


免责声明
本站提供的一切软件、教程、账号、游戏和内容信息仅限用于小范围学习和研究目的;不得将上述内容用于商业或者非法用途,否则,一切后果请用户自负。本站信息来自网络收集整理,版权争议与本站无关。您必须在下载后的24个小时之内,从您的电脑或手机中彻底删除上述内容。如果您喜欢该程序和内容,请支持正版产品,购买注册,得到更好的正版服务。我们非常重视版权问题,如有侵权请邮件与我们联系处理。敬请谅解!
上一篇:百家姓 下一篇:劳动合同模版

相关阅读

  • 弟子规

    弟子规

    弟子规关于弟子规《弟子规》全文共有360句、1080个字。三字一句,两句一韵,和仄押韵,朗朗上口;全篇先为【总叙】,然后分为【入则孝】、【出则弟】、【谨】、【信】、【泛爱众】、【亲仁】和【余力学文】七个部分。《弟子规》(原名《训蒙文》)是中...

    2023.09.04 11:25:53作者:bwlpan
  • 百家姓

    百家姓

    百家姓 完整版《百家姓》全文共568个字,共收集503个姓,单姓442个,复姓61个 【作者】未知        【朝代】北宋初年...

    2023.09.04 11:01:41作者:bwlpan